De mislukte poging om het Orsolahuis uit te zetten heeft huisvestingsproblemen definitief op de voorpagina’s geplaatst en, nog belangrijker, op ieders lippen. Waar voorheen huisuitzettingen processen waren die achter ieders rug plaatsvonden, is er nu een huisuitzetting waar iedereen in Barcelona zich van bewust is en die allerlei sectoren heeft samengebracht in het protest tegen de speculatie met onroerend goed.
Dit heeft geleid tot intensiever onderzoek naar het onderwerp, en vandaar het artikel van Jaime Palomera, antropoloog en onderzoeker aan het Institut de Recerca Urbana (IDRA) in elcritic.cat, waarin hij wijst op een zorgwekkend toekomstperspectief: de goedkeuring van een wet die de PSC probeert te promoten zou kunnen betekenen dat er zo’n 3.000 nieuwe huizen in Barcelona verschijnen die in aanmerking komen voor uitzetting .
De wet die 157.000 mensen het risico op uitzetting geeft
Zoals Jaime Palomera uitlegt in zijn artikel, zou wat er gebeurt in Casa Orsola kunnen vermenigvuldigen met 3.909 als de gemeenteraad van Barcelona, zoals de PSC van plan is, de regel schrapt die vereist dat 30% van de gerehabiliteerde woningen wordt gebruikt voor gesubsidieerde huisvesting.
Als deze wijziging wordt toegepast , zou dit gevolgen hebben voor 3.909 gebouwen (ongeveer 62.756 woningen) waarvan momenteel 30% van de voorraad is bestemd voor gesubsidieerde woningen. Het vervallen van de regel zou de vrije hand geven om te speculeren met het gebouw, waardoor 157.000 mensen het risico lopen om uitgezet te worden.
Deze regel is niet gratis. De goedkeuring ervan zou betekenen dat de potentiële winst uit deze aan- en verkoopoperaties zou stijgen met 2.283,5 miljoen euro, een winst die bestemd is voor woningspeculanten.
Met andere woorden: als de maatregel valt, kan Barcelona een paradijs worden voor beleggingsfondsen die strategieën toepassen zoals die van Casa Orsola. Dat wil zeggen, hele gebouwen opkopen, bewoners eruit zetten, renoveren en doorverkopen tegen prijzen die onbetaalbaar zijn voor de lokale bevolking.
Waarom houdt de 30%-regeling vastgoedspeculatie tegen?
De 30%-regeling werd in 2018 door sociale bewegingen gepusht en aangenomen tijdens de ambtstermijn van Ada Colau met de steun van alle partijen behalve PP (die tegen stemde) en Cs (die zich onthield). Kort gezegd verplicht het projectontwikkelaars om 30% van de woningen toe te wijzen aan betaalbare huur wanneer ze een heel gebouw bouwen of renoveren.
De vastgoedsector beweert dat de maatregel de bouw of renovatie van nieuwe woningen vertraagt, maar uit gegevens blijkt dat in steden zoals Parijs, waar de regel sinds 2006 is goedgekeurd, de voorraad gesubsidieerde woningen is verdubbeld (in 2023 is de regel zelfs uitgebreid tot 50% gesubsidieerde woningen in gebieden met een grote vraag). In Barcelona werden alleen al in 2024 1.966 nieuwe woningen gebouwd, 600 meer dan het jaar ervoor dankzij deze regeling.
Volgens gegevens van IDRA betekent de daling van de norm, als we het voorbeeld van Casa Orsola nemen, dat een investeringsfonds een woning kan kopen voor 4,9 miljoen euro, de huurders eruit zetten, renoveren en verkopen voor 5,7 miljoen in een jaar, waardoor het een winst van 16,4% in slechts een jaar krijgt.
Daarom is de 30%-regeling volgens Palomera een dijk tegen vastgoedspeculatie in een Barcelona dat ernstig lijdt onder de druk van een op hol geslagen huizenmarkt, en daarom moet deze regeling worden beschermd om de voorraad beschermde woningen te kunnen blijven uitbreiden.