In het Barcelona van vandaag,waar de huren de pan uit rijzen, lijkt wonen in de stad steeds onmogelijker en onbetaalbaarder te worden. Komt er een oplossing voor het huurprobleem of moeten we allemaal uit de stad verhuizen? De geschiedenis herhaalt zich en dit is niet de eerste keer dat Barcelona deze situatie meemaakt. Aan het begin van de 20e eeuw hadden de inwoners van Barcelona ook te lijden onder buitensporige prijzen die hen verhinderden een rustig leven te leiden en ze besloten hun verlies te nemen door te gaan staken om te voorkomen dat ze huur moesten betalen die niet met hen overeenkwam.
In 1929 beleefde Barcelona zijn grote gloriemoment. De tweede wereldtentoonstelling zette de stad definitief op de internationale kaart en stelde haar bezoekers in staat om de grote renovatiewerken te tonen die werden uitgevoerd op het Expo-terrein op Plaza España en Montjuic, de bouw van de eerste metro, de vooruitgang van de Eixample en de wonderen van het Modernisme.
Maar deze vooruitgang had een donkere ondertoon. Het decor van de Expo werd gebouwd door duizenden gastarbeiders die (meestal van het Andalusische platteland) waren gekomen om als arbeiders voor het evenement te werken. In slechts 20 jaar verdubbelde de bevolking van de stad en de huizenprijzen, die schaars waren, begonnen de pan uit te rijzen door de grote vraag.
Na de zeepbel van de Expo rezen de werkloosheid en de honger de pan uit, waardoor de arbeiders in een onbetaalbare situatie terechtkwamen. Na de Eerste Wereldoorlog lanceerde Europa een plan voor sociale huisvesting dat de bourgeoisie van Barcelona verwierp. Al deze elementen creëerden een perfecte storm die in 1931, twee jaar na de Expo, een huurstaking in de stad uitlokte.
Het jaar waarin de inwoners van Barcelona stopten met het betalen van
Het verhaal is nu teruggevonden in de strip Rebel-lió, La Vaga dels Lloguers del 1931 (Francisco Sánchez/Anapurna, Barcelona Llibres), waarin wordt uitgelegd hoe in 1931, terwijl de crisis in volle gang was, de bouwvakbond CNT, gevestigd op nummer 26, Carrer Mercaders, een huurstaking uitlokte die hardhandig werd onderdrukt door de regering van de Republiek.
De staking ontstond nadat het Cambra de la Propietat i l’Ajuntament de demonstraties negeerde die in de wijken herhaaldelijk werden gehouden om een verlaging van de huurprijzen te eisen. De stakers eisten een huurverlaging van 40% en zelfs de opschorting van de huur voor mensen zonder inkomen.
De staking had vooral gevolgen voor de precaire woonwijken die inderhaast gebouwd waren om deze migrantengolven op te vangen, de zogenaamde “goedkope huizen” zoals die van Can Peguera of Bon Pastor. Hier organiseerden de buren verzetsnetwerken en verzetten ze zich tegen uitzettingen, brachten ze het meubilair dat de politie op straat had achtergelaten naar boven en richtten ze economische fondsen op om de uitgezette mensen te helpen.
Bloedig einde van de staking
De Cambra de Propietat deed een beroep op de centrale regering, die in augustus 1931 de Guardia de Asalto naar de stad stuurde. Vanaf dat moment werden de meubels niet neergehaald, maar uit het raam gegooid en de demonstranten, die zwangere vrouwen voor zich uit schaarden om geweld te voorkomen, zagen de Madrileense stormtroepen net zo hard aanvallen, waarbij zes stakers omkwamen in de schermutselingen.
De repressie maakte uiteindelijk een einde aan de staking. Het Comité voor Economische Verdediging van de CNT, dat het initiatief had genomen voor de protesten, werd in zijn geheel gevangen gezet en het Cambra beschouwde zijn geschil als gewonnen. Het comité berekende echter dat het tijdens de staking ongeveer 50 miljoen peseta’s aan huurgelden had bespaard.
De protesten tegen de oneerlijke huurprijzen gingen in de loop der jaren door, maar 1931 was het laatste jaar waarin de inwoners van Barcelona in opstand kwamen tegen de misstanden op het gebied van huisvesting.
Nu, met de nieuwe mobilisaties tegen onrechtmatige huren, wordt de huurstaking opnieuw gebruikt als middel om de regering te dwingen actie te ondernemen tegen de huizenprijzen. Het valt nog te bezien of de staking bijna 100 jaar later opnieuw succesvol zal zijn.