De ondergrond van Barcelona en Catalonië is een bed vol verrassingen, en nog niet zo lang geleden werd in Barcelona een gezonken schip ontdekt. Nu, 2.200 jaar nadat de Romeinen in Catalonië aankwamen, is de eerste stad gevonden die de Romeinen besloten te veroveren toen ze op het schiereiland aankwamen. En nee, het was noch Barcino noch Tarraco, maar een kleine stad in de buurt van Valls die al bekend staat als het Pompeii van Tarragona,
We hebben het over de Iberische stad Kissa, het toneel van de eerste veldslag die het Romeinse leger op Catalaans grondgebied uitvocht, in 218 voor Christus, en die een team archeologen van de Universiteit van Barcelona heeft geïdentificeerd op de site van Vilar, in de buurt van Valls, waar ze hebben gewerkt.
Een van de belangrijkste archeologische vondsten
De ontdekking, die nu al wordt beschouwd als een van de belangrijkste in de recente Iberische archeologie, is gebaseerd op overtuigend bewijs: Punische munten, ballista projectielen en overblijfselen van vernielingen in huizen die samenvallen met de verslagen van Polybius en Titus Livy over de campagne van Hannibal Barca en de daaropvolgende reactie van de Romeinse troepen die in Empúries landden.
Archeoloog Jaume Noguera, directeur van de opgravingen, legt uit: “Kissa werd gedeeltelijk verwoest door de Carthagers tijdens een offensief onder leiding van Hannibal. Kort daarna versloegen de Romeinen er het Punische leger, in een cruciale actie om de versterkingen richting Italië tegen te houden”.
De enclave van Valls, strategisch gelegen tussen Tarraco en Conca de Barberà, versterkt de hypothese nog meer. “Het was een verplichte doortocht. Het is onlogisch om te denken dat de Romeinen het Carthaagse leger in dit gebied niet tegenkwamen”, voegt Noguera toe.
Acht hectare en 5.000 inwoners
Het verhaal houdt niet op bij de strijd. Het onderzoeksteam heeft aangetoond dat Kissa niet onmiddellijk werd verlaten: het werd nog een tiental jaren na het conflict bewoond. En de lay-out onthult een verrassend complexe stad met een oppervlakte van acht hectare, muren tot acht meter dik, een gracht van 14 meter breed, geplaveide straten, verschillende buurten en waterkanalen, waar zo’n 5.000 inwoners zouden hebben gewoond.
“Het is een klein Iberisch Pompeii,” zegt Noguera. “Door de plotselinge vernietiging zijn veel elementen intact gebleven. Voor de archeologie is dit een droom”. De UB en het gemeentebestuur van Valls werken er nu aan om ervoor te zorgen dat de site publiek bezit wordt en een internationaal referentiepunt wordt, met een plan om het open te stellen voor het publiek waardoor bezoeken en informatieve activiteiten mogelijk worden.
De stad Kissa is een prachtig voorbeeld van de Iberische aanwezigheid op het schiereiland, waarvan ook voetsporen zijn gevonden op de Montjuïc, voorafgaand aan de vele Romeinse overblijfselen die voortdurend in de stad worden gevonden.